BAYRAM VE ÇOCUK
Bayramlar, küçüklerin büyüklerini ve akrabalarını tanımaya vesile olacak manevi anlamlar yüklü günlerdir. Bu günlerde “hadi sana harçlık verecek deden, amcan, teyzen, ninen ya da falanca, onlarla bayramlaşmaya gidiyoruz” diyerek çocuk para için bayram ziyaretine götürülmemelidir. Aksi halde bu materyalist bakış açısı evlatlarınızı bayramın manevi havasından ve sıla-i rahim kavramından uzaklaştırır.
Aile büyüğü ile para için bayramlaşan çocuk, herkesin eline bakarak bayramın güzelliğini menfaatçilik olarak algılayabilir. Burada kimse çocuklara para vermesin demiyoruz. Büyükler yine harçlık verebilir. Ama bu hediyedir. Bir beklentinin karşılığı değildir, bir menfaatin el öpmenin sonucu olmamalıdır. Bayram ziyaretleri özlem gidermek, hemhal olmak, sosyalleşmek ve varsa kırgınlıkları gidermek için güzel vesilelerdir. Bayramın coşkusunu sevincini neşesini paylaşmak içindir. Herhangi bir menfaat için değildir.
Bayramlarda Mahremiyet (Kişisel Alan Muhafazası) Önemlidir. Bayram ziyaretlerinde kimse çocuğunuzu zorla kucağına almamalı. Almak isteyene nazikçe müdahale edilmelidir. “Zorla kucağa almasak, biraz sonra ortama alışınca ve isterse size gelecektir” diyebiliriz mesela. Çocuk konuşmak istemiyor diye “dilini mi yuttun sen, aaaa bu ismini bilmiyooğğ” diyerek alaya alınmamalıdır. Bu şekilde davranan birine karşı çocuğunuza sahip çıkmalı, hafif tebessümle “ismi falanca” diyerek onun adına cevap vererek çocuğunuzu anlık baskıdan kurtarmalısınız.
Para, telefon, şeker gösterip kendine çekerek çocuk sevip öpülmemelidir. Biliyor musunuz istismarcılar da böyle yapıyor. İyi niyetli olabilirsiniz ancak kötü niyetlilerin kullandığı yöntemi kullanmamalısınız. Maalesef bazı yetişkinler çocuk paraya, şekere, telefona geldi ve kendini büyüğüne teslim etti diye seviniyor, kahkahalar atıyor. Yazık etmeyin aziz misafirlerinize, istismarcılara yem yetiştirmeyin.
Çocuk bir bireydir. Bunu en iyi, ona nasıl davranılmasını istiyorsanız öyle davranarak öğretebilirsiniz. Evet, çok ayrıntılı düşünüyoruz. Yaşadığımız çağda şeytan fink atıyor. Uyanık ve farkındalık (şuur) sahibi olmak zorundayız.
Çocuğa zorlayıcı şekilde yaklaşan büyüklere şöyle hitap edilebilir:
“Sevgili amca, dede, dayı, akraba vs.. lütfen böyle davranmayın. Küçük hanım ya da küçük bey ortama bir alışsın sizinle iletişime geçecektir. Hadi biz sohbetimize devam edelim o da çevreyi bir gözlemlesin.” diyerek kararlı ve net olmalısınız.
Aslında tüm iyi niyet ve tatlı dille yaptığınız ufak uyarılar dikkate alınmıyorsa belki de mevcut misafirlik en makbul kısa şekilde sonlandırılabilir. Çocuğa zarar veren ortamlarda zorla daha fazla kalmak, çocuğu daha fazla olumsuz hitaplara şahit tutmak size ve ailenize fayda sağlamayacaktır.
Bayram Ziyaretlerinde Çocukları Zorla Öne Sürmeyiniz
Bayram ziyaretlerinde insanlar birbirleri ile karşılaştıklarında, yanlarında çocukları varsa itekleyerek “öpsene dayının elini, öpsene amcanın elini, öpsene dedenin elini” diye zorluyorlar. Hele bayramlarda önüne gelene iteklenebiliyor çocuklar. Hâlbuki büyüğe sevgi ve saygı bu şekilde öğretilemez. İteklenerek veya zorlanarak büyüğe el öptürülen çocuk, büyüklerinden nefret edebiliyor ya da içinden gelmeyen göstermelik sevgi ve saygı gösteriyorlar.
Anlıyorum bir baskı hissediyor insan sanki içinde, karşı tarafa mahcubiyet, rezil olma vs. delip geçiyor içinizi. Ama çocuk bunu böyle öğrenemez, karşımızdaki kişiye mahcup olmayalım diye çocuk zorlanamaz.
Bakın şöyle olabilir; önce büyükler olarak biz bunu örnek olarak çocuklarımıza göstermeliyiz. Rol model olmalıyız. Sonra onlarda nasılsa taklit ile bunu öğreniyorlar. Zorlamanın pek bir faydası yok. Rüşvet, pardon para uzatıp elinizi öptürmenin bir hayrı hasenatı yok. İstismarcılara, menfaatçilere kurban etmeyin sevdiğiniz çocukları.
Ayrıca bir de şöyleleri var: “hadi oku bir ‘Kulhü’ dinlesin amcan, âyet-el Kürsî oku yavrum deden dinlesin, Yasin’i ezberledi bizim oğlan oku bakiiiimm (kaş göz ağız eğme işaretleri, bak para verecek imaları)”.. Yapmayın efendim, çocuk manevi kazanımları böyle edinemez. Aksine bu tür davranışlar yüzünden çocuklar inatlaşıyor, okumak istemiyor, tepkiselleşiyor ve dinden de soğuyorlar.
Şu bayramlaşmaya gelen çocuklara uzattığınız şeker, meyve suyu, çikolata ve paket gıdalarda da artık seçici davranmalıyız. Helâl sertifikalı olan markalar dışında çocuklara şüpheli gıdalar ikram etmemeliyiz. Ayrıca oyuncak, çocuk kitabı, çocuk dergisi de bayramda pekâlâ güzel hediye çeşitleri olabilir. Bayram gelmeden bunlardan hazırlayıp hediye paketlerinde eve gelenlere taktim edebilirsiniz. Kurban Bayramınız mübarek olsun.
Nokta Gençlik ve Eğitim Merkezi’mizin hedefi kurumumuzda eğitim gören her gencimizin kabiliyet ve isteğine göre İslam’a ve vatana hizmet edebilecek bir alanda istihdamını sağlamak…
Ebubekir ERTEM
Çocuk ve Aile Danışmanı