ÇOCUK KİMDİR TANIYOR MUSUN?
Anne babalar olarak çocuklarımızla olan iletişimimizde onları ne kadar iyi tanıyabilirsek; yaşayacağımız anlaşmazlık ve sorunlar da o derece azalacaktır.
Çocuk eğitiminde yaşanılan sorunların çoğu çocuğu tanımamak ve çocuğun kim olduğunu bilmemekten kaynaklanıyor. Kendi çocuğunuzdan önce “Genel manada çocuk kimdir?” bundan bahsediyorum. Her gün çocukla alakalı çevremden aldığım soruların çoğuna bakıyorum da aslında çocuğu tanımadığımız için ortaya çıkan soru ve sorunlar olduğunu görüyorum.
Çocuk kimdir, neyi nasıl yapar, hangi davranışı yaşına göre normaldir, hangi davranışı anormaldir bunları hiç bilemiyoruz. Bunları bilmek için bir adımda atmıyoruz. Kendi çocuğumuzdan önce genel manada çocuk kimdir, dünyaya ne için gelmiştir, büyüme yolcuğunda ortalama hangi merhalelerden geçmektedir? İnanın tüm bu sorular hakkında fikri olan çok az. Yeni bir dünya idealindeki insanlarda da bu böyle.
Günümüz dünyası çocuğu keşfetmek üzerine onlarca bilim dalına ayrılmış araştırmalar yaparken biz kaba düzen çocuk yetiştirmeye devam ediyoruz. Hele bir kesimde var ki, armut piş ağzıma düş hesabı “çözüm neeee, boş ver bana çözüm söyleee” diye etrafta dolaşıyor. Matematik problemi çözer gibi, istiyor ki bir çözüm üretilsin ve herkes alsın onu uygulasın; hokus pokus her şey düzelsin.
Çocuk eğitiminde konfeksiyon gibi tek tip bedenlerde kıyafet diker gibi tek tip çözüm üretilemez. Çocuk eğitiminde özel terzi gibi olmalı, kendi çocuğumuza özel kıyafetler, modeller, yani çözümler üretebilmeliyiz Çünkü çocuk eğitiminde:
- Kültür,
- Değerler,
- Aile içi iletişim,
- Aile büyüklerinin (dede, nine, teyze, dayı, hala, amca gibi) yaklaşımları,
- Anne babanın birbiri ile iletişimi,
- Annenin ve babanın ayrı ayrı çocuklara bakış açısı,
- Oturduğunuz çevre,
- Yaşam standartlarınız,
- Aldığınız eğitim,
- Evde eğitime verilen değer,
- Kütüphaneniz ve oradaki kitaplarınız,
- Geçmiş duygusal yükleriniz,
- İhmale ve istismara uğramışlıklarınız,
- Psikolojik yaralarınız,
- Manevi noksanlıklarınız gibi pek çok şey etkendir.
Bu etkenler bilinmeden, onarılmadan kim size konfeksiyon tarzı “al bu bedeni giydir çocuğuna“ diyorsa aman bu çok risklidir. Alıp size uymayan bedeni yani çözüm yöntemini kopyala yapıştır kendi çocuğunuza uygulamayın.
Örneğin bana iki tür soru çok gelir. Birincisi “benim çocuğum çok içine kapanık, girdiği ortamda bir süre paçamdan ayrılmıyor, hadi git sende oyna diyorum daha fazla bana yapışıyor ne olur yardım?” İkincisi “benim çocuğum çok hareketli, hangi ortama girerse girsin hemen kaynaşıyor, insanlarla konuşuyor, soruyor soruşturuyor, merak ediyor, beni gözü görmüyor, korkuyorum zarara uğrayacak ne olur yardım?”
Şimdi bu iki örnek sorununda cevabı aslında aynı. Çünkü bu iki davranışta mizaçtan ileri geliyor. Bu iki çocuğun mizacı birbirinden farklı. Birisi sakin, duygusal, çevresini tefekkür eden inceleyen ve kendini çevreye karşı güvene aldıktan sonra yavaş yavaş iletişime giren bir mizaç. Diğeri hareketli, atik, güç ve kuvvet gerektiren alanlarda mahir, biraz zeka olarak pratik kreatif düşünen birisi. Şimdi bu iki mizaca sahip çocuklar gelecekte birbirinden değerli alanlarda fark oluşturacak uzmanlar olabilir. İlki Mevlana tarzı bir yapıda, tefekkür eden, edebi eserler veren birisi olabilir. Diğeri bir kumandan, bir mimar olabilir. Cevaba gelirsek, her iki soruyu soran anne babaya da “bu çocuklara aman engel olmayın destek olun, rehberlik yapın” diyoruz.
Şimdi bu durumu bilmeyen, çocuklarını hızlandırmaya ve zorla iteklemeye çalışan aileler yok mu çevrenizde? Ya da yine bilmediğinden şiddetle, baskı ve zorlama ile çocuğunu durdurmaya çalışan, yapmalarla etmelerle tehditlerle çocuğunu duyarsızlaştıran ailelere hiç denk gelmediniz mi? Çok fazla var çevremizde, parkta, okulda, sokakta, her yerde.
Başa dönelim mi o zaman? En başa dönüp şu soruların peşine düşelim:
Çocuk kimdir? Neyi ne zaman, neden ve nasıl yapar? Hangi davranışı hangi dönemde normaldir, hangi davranışı hangi dönemde tehlikelidir? Fıtrat nedir, mizaç nedir, kişilik nedir ve nasıl oluşur? Beni Rabbim hangi noktaya kadar sorumlu kıldı? Nereye kadar ben etki edebilir, çocuğuma rehberlik edebilirim? Rabbim nereye kadar takdir etti ve nereden sonrasını anne baba olarak beni memur etti?
Soru sormak güzeldir, cevap bulmaya çalışan insan daha nice sorularla ve cevaplarla karşılaşır. En güzel iletişim doğru soruları sormak değil midir? O zaman soruların peşine düşelim, dünyalık sınavlara hazırlandığımız kadar aslında ahiretimizi de etkileyen “çocuk eğitimi sınavını” kazanmak için okuyalım, araştıralım. Merak edilen noktaları soralım. Doğrusunu bilen Rabbimiz niyetlerimize göre hayırlı olanla bizleri karşılaştıracaktır.
Nokta Gençlik ve Eğitim Merkezi’mizin hedefi kurumumuzda eğitim gören her gencimizin kabiliyet ve isteğine göre İslam’a ve vatana hizmet edebilecek bir alanda istihdamını sağlamak…
Ebubekir ERTEM
Çocuk ve Aile Danışmanı
ebubekirertem@hotmail.com
